İnsan çile çekmeden olgunlaşamaz, pişemez.... Çileler ikiye ayrılır:
İnsanın kendi irade ve ihtiyarıyla çekilen çileler. Tasavvuf tarikatlarında çile vardır. Meselâ Mevlevî tarikatında 1001 gün ve gece çile çekilir. Çile çeken derviş adayı, dergâhın mutfağında en ağır ve süflî hizmetleri yapar, geceleri orada yatar, 1001 gün sonra başarılı olduğu takdirde derviş olur…
Nakşî tarikatında erbaîn çilesi vardır. Derviş tek başına bir hücrede kalır; orada az yer, az uyur, ibadet, taat, zikir ile meşgul olur. Hücreye 70 kilo giren, kırk gün sonra 55 kilo çıkabilir. Bu esnada şeyhinin manevî murakabesi altındadır, çeşitli rüyalar görür.

İnsanın kendi iradesiyle seçmediği çileler de vardır: İnançlarından dolayı zalimler tarafından hapse atılır… Gurbetlere düşer, bin çeşit sıkıntı ve mahrumiyet çeker… Çetin bir askerlik yapar.... Saliha bir kadın zalim bir kocaya, salih bir adam facire bir karıya düşer, hayatı zehir olur, çekmediği çile kalmaz....
Sabr edilen fakirlik de bir çiledir…

İşte bütün bu çileler insanları hamken olgunlaştırır ve pişirir.Zamanımızda çile kavramı üzerinde durulmuyor. İslâmî hizmet ve faaliyetlerin çilesiz insanların ve kadroların eline düşmesi büyük bir felaket olmuştur.Çocukluğumda ve gençliğimde çevremizde çilekeş, güngörmüş, tecrübeli, birikimli, olgun, pişmiş Müslümanlar vardı.Bir şair, edip, muharrir, düşünür, dava adamı olarak Üstad Necip Fazıl Kısakürek çilelerle pişmiş bir kimsedir.Üstad Ali Fuat Başgil çile çekmiştir.

Merhum Tahirü’l-Mevlevî, İstiklal Mahkemelerinde, zindanlarda sürünmüş, canını zor kurtarmıştı.Üstad Eşref Edip, İstiklal Mahkemelerinin çilehanelerinde pişmişti.
Sıradan insanlar bile çileler görmüş, çileler çekmişlerdi. Birinci Dünya Harbi yılları bin çeşit çileyle doluydu.Eski askerlikler dehşetli çilelerle doluydu.Hayat baştan başa çileydi.
Çilelerle, acılarla pişen insanların hizmetleri daha başka oluyor.

Rahmetli Necip Fazıl’ın şöyle bir fıkrası vardır. Buyuruyor ki,
“Biz kırk yıl boyunca dehşetli çileler çekerek, iki elimizi ağzımızın kenarına koyup üfleyerek korkunç bir buzdağını erittik. Sonra bir de baktık ki, korkunç bir çamur deryası içinde kalmışız…” (Ezberimden yazıyorum.)
En büyük çileyi Resul-i Kibriya aleyhi ekmelüttahaya Efendimiz çekmişlerdi. Ashab-ı Kiram da (radiyallahu anhüm ecmain) çok çileler çektiler.
Hazret-i Hüseyin Efendimiz, Kerbela’da susuz şehit edildi.On dört asır boyunca Din-i Mübin-i İslâm, çilekeş ulema, fukaha, meşayih, mürşitler, mücahitler tarafından nesilden nesile ulaştırıldı.Sonra çilesizlik ve çilesizler devri başladı. Manzarayı görüyorsunuz…


Mehmet Şevket Eygi